نام کتاب «واقعیت ناپیدا»
نویسنده: کارلو رووِلّی
مترجم: علی شاهی
انتشارات: نشر نو
«واقعیت ناپیدا» مشهورترین کتاب کارلو رووِلّی، فیزیکدان نظری و اهل ایتالیا است؛ آنطور که خودش میگوید: «به نظر من شرمآور است که در زمینه فیزیک نظری کسی مایل به تقطیر واقعیت نیست، زیرا بهنظر میرسد که واقعیت اصیل از ما فراتر است.» کتاب واقعا درباره چیست؟ روولی اینگونه پاسخ میدهد: «این کتاب شرح جستوجوی حال حاضر برای تصویر جدید ما از جهان است، همانطور که امروز آن را درک میکنیم.»
نویسنده پرفروش ایتالیایی، کسی است که از نظر مجله تایمز «فیزیک را جذاب میکند... همان دانشمندی که او را استیون هاوکینگ دوم صدا میکنند.» در کتاب «واقعیت ناپیدا»، رووِلّی توضیحات عمیقتری در مورد نظریههایی که بهطور خلاصه در هفت درس مختصر درباره فیزیک معرفی کرده ارائه میدهد. او یک فیزیکدان نظری است که زندگی خود را صرف بررسی این سوالات مهم کرده است: مواد اولیه جهان چیست؟ آیا زمان و مکان وجود دارد؟ و واقعیت دقیقا چیست؟ او به ما میگوید که چگونه درک ما از واقعیت در طول قرنها تغییر کرده و چگونه فیزیکدانان درباره ساختار جهان امروز فکر میکنند. رووِلّی در نثری ظریف و در دسترس، ما را به یک سفر شگفتانگیز از دموکریتوس به آلبرت انیشتین، از مایکل فارادی به امواج گرانشی و از فیزیک کلاسیک به کار خود در گرانش کوانتوم میبرد. درحقیقت به ما نشان میدهد که ایده واقعیت در طول زمان چگونه تکامل یافته است. این کتاب در یک نمای کلی و شفاف از گرانش کوانتوم، یعنی یک حوزه تحقیقاتی که ماهیت کوانتومی مکان و زمان را جستوجو میکند، بهدنبال یکسانسازی مکانیک کوانتوم و نسبیت عام است. رووِلّی ما را به تصور جهانی شگفتانگیز دعوت میکند که در آن فضا به دانههای ریز تبدیل میشود، زمان در کوچکترین مقیاسها ناپدید میشود و سیاهچالهها در انتظار انفجار هستند - یک جهان گسترده که هنوز تا حد زیادی کشف نشده است.
از نظر رووِلّی، واقعیت چیزی نیست که بهنظر میرسد – مراقبهای عمیقتر و چالشبرانگیزتر از نظر فکری – بلکه برخی از تحولات اصلی فیزیک از فلاسفه یونان باستان و لوکرتیوس شاعر رومی تا به امروز است که او برای خواننده عمومی ترسیم میکند. در توضیح پروفسور ایتالیایی، فیزیک عمیقتر از هر علم دیگری به معمای وجود میپردازد. قوانین فیزیک - جاذبه، انرژی، حرکت - زیربنای قوانین شیمی، اخترفیزیک و هواشناسی هستند. بنابراین درک جهان نیاز به درک فیزیک دارد. هدف این کتاب این است که درک مفاهیم ذکرشده را حتی برای مخاطب عمومی نیزسادهتر کند. رووِلّی در جایی از کتاب اینگونه بیان میکند: «علم جایی است که انقلابها اتفاق میافتند.»
رووِلّی در یک فصل عالی درباره دانته و برداشت او از بهشت و کیهان، مینویسد: «فرهنگ ما احمقانه است که علم و شعر را از هم جدا نگه میدارد» و در ادامه میافزاید: «آنها دو ابزار برای بازکردن چشم ما به پیچیدگی و زیبایی جهان هستند.» مانند پریمو لوی، دانشمند و نویسنده ایتالیایی، رووِلّی هیچ ناسازگاری بین این دو فرهنگ یا نوع نگاه مشاهده نمیکند، بلکه تنها جذابیت متقابل است. او در شعر بلند فلسفی لوکرتیوس، درباره طبیعت اشیا، جشن درخشانی از اسرار دنیای طبیعی را پیدا میکند که بخش بزرگی از فیزیک معاصر را پیشبینی میکرد. لوکرتیوس مشاهده کرد، اتمها تنها «عناصر سازنده» جهان هستند. لوکرتیوس این را نمیدانست، اما در زمانی که نظریه اتمی وجود نداشت، در مورد اتم پنجم حیات -کربن مینوشت. مطمئناً لوکرتیوس از زمان خود جلوتر بود. بهطور کلی، کتاب رووِلّی مجموعهای از شگفتیهایی است که نویسنده با حالتی از هیبت، کنجکاوی و فروتنی درهم آمیخته است. حتی در خلال بحث، انسانگرایی شاعرانه را به نمایش میگذارد: «من معتقدم برای درک واقعیت باید توجه داشته باشیم که واقعیت شبکهای از روابط متقابل است که دنیا را میبافد.» در این راه او امکان اراده آزاد را نشان میدهد، زیرا عدم تعیین کوانتومی به این معنی است که «آینده واقعا غیرقابل پیشبینی است.» او همچنین تلاش میکند، بهطور ضمنی، انسانیتِ اساسی ما را که برخی از آنها را علوم کلاسیک از بین میبرد، به ما بازگرداند: «ما اتم نیستیم. ما سیستمهایی هستیم که در آن اتمها مرتب شدهاند، آنها قادر به بازتاب آتی و آینهسازی خود هستند... ما بهعنوان انسان، آن چیزی هستیم که دیگران از ما میدانند، آن چیزی که خودمان میدانیم و دیگران هم دانش ما را میشناسند. ما گرههای پیچیـــــدهای در یک شبکه غنی از اطلاعات متقابل هستیم.»
به قلم : عمران دسترس