اختلال اضطراب اجتماعی، اضطراب اجتماعی که به آن فوبیای اجتماعی نیز گفته می شود، یک ترس طولانی مدت و طاقت فرسا از موقعیت های اجتماعی است. این یک مشکل رایج است که معمولا در سال های نوجوانی شروع می شود. همه ما احساس عصبی بودن یا ناراحتی در یک موقعیت اجتماعی را می دانیم. ممکن است هنگام ملاقات با شخصی جدید احساس اضطراب کرده باشید یا قبل از ارائه یک سخنرانی بزرگ کف دستتان عرق کرده است. صحبت کردن در جمع یا قدم زدن در اتاقی پر از غریبه ها برای همه هیجان انگیز نیست، اما بیشتر مردم می توانند از آن عبور کنند. اگر دچار اختلال اضطراب اجتماعی باشید که به آن فوبیای اجتماعی نیز می گویند، استرس این موقعیت ها بیش از حد قابل کنترل است.
برای مثال در اضطراب اجتماعی، ممکن است از تمام تماس‌های اجتماعی اجتناب کنید، زیرا چیزهایی که دیگران «عادی» می‌دانند، مانند صحبت‌های کوچک و تماس چشمی، شما را بسیار ناراحت میکند. همه جنبه های زندگی شما، نه فقط اجتماعی، ممکن است شروع به از هم پاشیدن کنند.
اضطراب اجتماعی چیست؟
اختلال اضطراب اجتماعی یا اضطراب اجتماعی (social anxiety disorder) که گاهی اوقات به عنوان فوبیای اجتماعی شناخته می شود، نوعی اختلال اضطرابی است که باعث ایجاد اضطراب یا ترس در محیط های اجتماعی می شود. فرد مبتلا به این اختلال در صحبت با افراد، ملاقات با افراد جدید و شرکت در اجتماعات مشکل دارد. آنها ممکن است در مورد قضاوت یا بررسی دقیق دیگران احساس اضطراب کنند. آنها ممکن است درک کنند که ترس هایشان غیرمنطقی است اما در غلبه بر آنها ناتوان هستند.
اضطراب اجتماعی با کمرویی متفاوت است. خجالتی بودن می تواند معاشرت، مدرسه و کار را دشوار کند، اما زندگی را به اندازه اضطراب اجتماعی مختل نمی کند. اضطراب اجتماعی مداوم و طاقت فرسا است و ممکن است بر فعالیت های روزمره تأثیر بگذارد.
فرد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شرایطی که ممکن است توسط دیگران مورد بررسی، ارزیابی یا قضاوت قرار گیرد، مانند صحبت در جمع، ملاقات با افراد جدید، قرار ملاقات، حضور در مصاحبه شغلی، پاسخ دادن به یک سوال در کلاس، علائم اضطراب یا ترس را احساس می کند. انجام کارهای روزمره، مانند خوردن یا نوشیدن در مقابل دیگران یا استفاده از سرویس بهداشتی عمومی، ممکن است به دلیل نگرانی در مورد تحقیر، قضاوت و طرد شدن، باعث اضطراب یا ترس شود.
ترسی که افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در موقعیت های اجتماعی دارند آنقدر شدید است که احساس می کنند خارج از کنترل آنهاست. برای برخی افراد، این ترس ممکن است مانع رفتن به سر کار، حضور در مدرسه یا انجام کارهای روزمره شود. افراد دیگر ممکن است بتوانند این فعالیت ها را انجام دهند اما ترس یا اضطراب زیادی را در هنگام انجام آن تجربه می کنند. افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است هفته‌ها قبل از وقوع آنها نگران درگیر شدن در موقعیت‌های اجتماعی باشند.
فهرست مطالب
- علائم اختلال اضطراب اجتماعی
- تفاوت بین اختلال اضطراب اجتماعی و آگورافوبیا چیست؟
- تفاوت بین اختلال اضطراب اجتماعی و خجالتی بودن چیست؟
- اضطراب اجتماعی در کودکان
- علل و دلایل اختلال اضطراب اجتماعی
- عوارض اختلال اضطراب اجتماعی
- تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی
- درمان اختلال اضطراب اجتماعی
علائم اختلال اضطراب اجتماعی
علائم جسمانی
برای یک فرد مبتلا به اضطراب اجتماعی، تعامل اجتماعی ممکن است منجر به موارد زیر شود:
- خجالت زدگی
- حالت تهوع
- تعریق
- لرزیدن یا لرزش
- حالت سفت و سخت بدن
- مشکل در صحبت کردن
- احساس می کنند که انگار ذهنشان خالی می شود
- سرگیجه یا سبکی سر
- ضربان قلب سریع
علائم روانی
علائم روانشناختی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نگرانی شدید قبل، حین و بعد از یک موقعیت اجتماعی
- اجتناب از موقعیت های اجتماعی یا تلاش برای در پس زمینه بودن در صورت لزوم
- خودآگاهی و ترس از انجام کاری شرم آور
- نگرانی از اینکه دیگران متوجه استرس یا عصبی بودن شما شوند
- احساس نیاز به مصرف الکل یا مواد برای کمک به مواجهه با یک موقعیت اجتماعی
- از دست دادن مدرسه یا کار به دلیل اضطراب
- اجتناب از موقعیت هایی که ممکن است در مرکز توجه قرار بگیرید
- اجتناب از موقعیت هایی که ممکن است در مرکز توجه قرار بگیرید
علائم عاطفی
علائم نشانه های عاطفی اختلال اضطراب اجتماعی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ترس از موقعیت هایی که در آن ممکن است مورد قضاوت منفی قرار بگیرید
- نگران شرمساری یا تحقیر بودن
- ترس شدید از تعامل یا صحبت با غریبه ها
- ترس از اینکه دیگران متوجه شوند که شما مضطرب به نظر می رسید
- ترس از علائم فیزیکی که ممکن است باعث خجالت شما شود، مانند سرخ شدن، عرق کردن، لرزش یا داشتن صدای لرزاناضطراب در انتظار یک فعالیت یا رویداد ترسناک
- ترس یا اضطراب شدید در موقعیت های اجتماعی
- انتظار بدترین پیامدهای ممکن از یک تجربه منفی در طول یک موقعیت اجتماعی
اجتناب از موقعیت های اجتماعی رایج
در صورت ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است تحمل تجارب معمول و روزمره سخت باشد، از جمله:
- تعامل با افراد ناآشنا یا غریبه
- شرکت در مهمانی ها یا مجالس اجتماعی
- رفتن به محل کار یا مدرسه
- شروع مکالمات
- برقراری تماس چشمی
- دوستیابی
- ورود به اتاقی که افراد قبلاً در آن نشسته اند
- بازگرداندن اقلام به فروشگاه
- غذا خوردن جلوی دیگران
- استفاده از سرویس بهداشتی عمومی
برای کودکان، اضطراب در مورد تعامل با بزرگسالان یا همسالان ممکن است با گریه کردن، کج خلقی، چسبیدن به والدین یا امتناع از صحبت کردن در موقعیت‌های اجتماعی نشان داده شود. آنها ممکن است از همه موقعیت های اجتماعی اجتناب کنند، از جمله:
- سوال پرسیدن
- شرکت در مهمانی ها یا مجالس اجتماعی
- برقراری تماس چشمی
- مصاحبه های شغلی
- خريد كردن
- استفاده از سرویس های بهداشتی عمومی
- صحبت کردن با تلفن
- خوردن در ملاء عام
برخی از افراد اضطراب محدود یا انتخابی دارند. به عنوان مثال، آنها ممکن است فقط هنگام غذا خوردن در مقابل دیگران یا صحبت با غریبه ها مضطرب باشند. افرادی که علائم شدید دارند ممکن است از تمام محیط های اجتماعی اجتناب کنند. علائم اختلال اضطراب اجتماعی می تواند در طول زمان تغییر کند. اگر با تغییرات، استرس یا خواسته های زیادی در زندگی خود مواجه باشید، ممکن است شعله ور شوند. اگرچه اجتناب از موقعیت‌هایی که باعث ایجاد اضطراب می‌شود ممکن است در کوتاه‌مدت احساس بهتری در شما ایجاد کند، اما اگر درمان نشوید، احتمالاً اضطراب شما در طولانی‌مدت ادامه خواهد داشت.
تفاوت بین اختلال اضطراب اجتماعی و آگورافوبیا چیست؟
در حالی که اختلال اضطراب اجتماعی و آگورافوبیا هر دو شامل اضطراب و مکان‌های عمومی می‌شوند، اما شرایط سلامت روانی متفاوتی دارند. اختلال اضطراب اجتماعی یک اختلال اضطرابی است که در آن شما ترس یا اضطراب شدید و مداومی دارید که در موقعیت‌های اجتماعی توسط افراد دیگر مورد قضاوت، تماشا یا تحقیر قرار بگیرید.
فرد مبتلا به آگورافوبیا زمانی که در مکان‌های خاص یا در موقعیت‌های خاص قرار می‌گیرد، احساس وحشت یا درماندگی را تجربه میکند، نه لزوماً به خاطر افراد دیگر. آنها از موقعیت‌هایی می‌ترسند که اگر مشکلی پیش بیاید، فرار ممکن است دشوار باشد. آگورافوبیا یک اختلال اضطرابی است که معمولاً پس از یک یا چند حمله پانیک ایجاد می شود.
تفاوت بین اختلال اضطراب اجتماعی و خجالتی بودن چیست؟
هر کسی می تواند هر از گاهی خجالت را تجربه کند. ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی به طور مداوم در انجام فعالیت‌های روزمره اختلال ایجاد می کند. به همین دلیل، اضطراب اجتماعی می تواند بر تحصیل، شغل و روابط شخصی شما تأثیر منفی بگذارد. خجالتی بودن خیلی بر این چیزها تأثیر نمی گذارد. به طور کلی، سه عامل اصلی که اضطراب اجتماعی را از کمرویی متمایز می کند عبارتند از:
- چقدر در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد می کند
- چقدر ترس و اضطراب شما شدید است
- چقدر از موقعیت های خاص اجتناب می کنید
اضطراب اجتماعی در کودکان
اضطراب اجتماعی می تواند بر کودکان نیز تأثیر بگذارد. علائم اضطراب اجتماعی در کودک عبارتند از:
- گریه کردن یا ناراحت شدن بیشتر از حد معمول
- زیاد عصبانی شدن
- اجتناب از تعامل با سایر کودکان و بزرگسالان
- ترس از رفتن به مدرسه یا شرکت در فعالیت های کلاسی، نمایش های مدرسه و رویدادهای اجتماعی
- کمک نخواستن در مدرسه
- بسیار به والدین یا مراقب خود متکی هستند
درمان‌های اضطراب اجتماعی در کودکان مشابه درمان‌های نوجوانان و بزرگسالان است، اگرچه معمولاً از داروها استفاده نمی‌شود. درمان متناسب با سن کودک شما انجام می شود و اغلب شامل کمک شما می شود. ممکن است به شما مطالب آموزشی و خودیاری داده شود تا در بین جلسات از آنها استفاده کنید.
علل و دلایل اختلال اضطراب اجتماعی
مانند بسیاری دیگر از شرایط سلامت روان، اختلال اضطراب اجتماعی احتمالاً از تعامل پیچیده عوامل بیولوژیکی و محیطی ناشی می شود. علل احتمالی عبارتند از:
- صفات ارثی: اختلالات اضطرابی معمولا در خانواده ها ایجاد می شود. با این حال، کاملاً مشخص نیست که چه مقدار از این ممکن است به دلیل ژنتیک باشد و چه مقدار به دلیل رفتار آموخته شده است.
- ساختار مغز: ساختاری در مغز به نام آمیگدال ممکن است در کنترل پاسخ ترس نقش داشته باشد. افرادی که آمیگدال بیش فعال دارند ممکن است واکنش ترس شدیدی داشته باشند که باعث افزایش اضطراب در موقعیت های اجتماعی می شود.
- محیط: اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است یک رفتار آموخته شده باشد. برخی افراد ممکن است پس از یک موقعیت اجتماعی ناخوشایند یا شرم آور دچار اضطراب قابل توجهی شوند. همچنین، ممکن است بین اختلال اضطراب اجتماعی و والدینی که رفتار اضطرابی را در موقعیت‌های اجتماعی مدل می‌کنند یا نسبت به فرزندان خود بیش از حد محافظت می‌کنند، ارتباط وجود داشته باشد. آزار عاطفی، فیزیکی یا انواع دیگر، تعاملات منفی با همسالان، داشتن سبک دلبستگی ناایمن و تجربیات منفی ممکن است منجر به نوعی در پدید امدن اضطراب اجتماعی نقش داشته باشند.
عوامل خطر و ریسک فاکتورها
عوامل متعددی می توانند خطر ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی را افزایش دهند، از جمله:
- سابقه خانوادگی: اگر والدین یا خواهر و برادرهای بیولوژیکی شما این بیماری را داشته باشند، احتمال ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بیشتر است.
- تجربیات منفی در کودکی: کودکانی که مسخره کردن، قلدری، طرد شدن، تمسخر یا تحقیر را تجربه می کنند، ممکن است بیشتر مستعد ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی باشند. علاوه بر این، سایر رویدادهای منفی در زندگی، مانند تعارضات خانوادگی، تروما یا سوء استفاده ممکن است با این اختلال همراه باشد.
- خلق و خو: کودکانی که در مواجهه با موقعیت‌ها یا افراد جدید خجالتی، ترسو، گوشه‌گیر یا محدود هستند، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.
- مطالبات اجتماعی یا کاری جدید: علائم اختلال اضطراب اجتماعی معمولاً در سال‌های نوجوانی شروع می‌شود، اما ملاقات با افراد جدید، سخنرانی در جمع یا ارائه یک کار مهم ممکن است برای اولین بار علائم را ایجاد کند.
- داشتن ظاهر یا وضعیتی که جلب توجه می کند: به عنوان مثال، تغییر شکل صورت، لکنت زبان یا لرزش ناشی از بیماری پارکینسون ممکن است باعث ایجاد اختلال اضطراب اجتماعی در برخی افراد شود.
عوارض اختلال اضطراب اجتماعی
در صورت عدم درمان، اختلال اضطراب اجتماعی می تواند زندگی شما را کنترل کند. اضطراب می تواند در کار، مدرسه، روابط یا لذت بردن از زندگی اختلال ایجاد کند. این اختلال می تواند مسائل زیر را باعث شود:
- عزت نفس پایین
- مشکل در قاطعیت داشتن
- خودگویی منفی
- حساسیت به انتقاد
- مهارت های اجتماعی ضعیف
- انزوا و روابط اجتماعی دشوار
- پیشرفت تحصیلی و شغلی پایین
- سوء مصرف مواد، مانند نوشیدن بیش از حد الکل
- خودکشی یا اقدام به خودکشی
- سایر اختلالات اضطرابی و برخی دیگر از اختلالات سلامت روان، به ویژه اختلال افسردگی اساسی و مشکلات سوء مصرف مواد
تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی
هیچ آزمایش پزشکی برای بررسی اختلال اضطراب اجتماعی وجود ندارد، اما متخصص احتمالاً از معیارهای راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی ویرایش پنجم (DSM-5) استفاده می کند تا مشخص کند که آیا اختلال اضطراب اجتماعی محتمل است یا خیر. آنها احتمالاً در مورد علائم شما، سابقه خانوادگی شما، سایر شرایط سلامتی و معیارها و علائم سوال می کنند. معیارهای ارزیابی اختلال اضطراب اجتماعی، بر اساس DSM-5، عبارتند از:
- ترس از یک یا چند موقعیت اجتماعی که می تواند مستلزم بررسی دقیق دیگران باشد
- ترس از رفتار به گونه ای که منجر به ارزیابی منفی دیگران شود یا باعث ناراحتی یا آزار دیگران شود
- یک موقعیت خاص تقریباً همیشه باعث ترس یا اضطراب می شود
- فرد یا از موقعیت اجتناب می کند یا با اضطراب یا ترس شدید حضور پیدا می کند
- ترس با تهدید تناسبی ندارد
- ترس یا اضطراب دائمی است و معمولاً 6 ماه یا بیشتر طول می کشد
- ترس و اضطراب زندگی روزمره را مختل می کند
- سایر علائم یا شرایط سلامتی نمی توانند ترس و اضطرابی را که فرد احساس می کند توضیح دهد
- تجربه علائمی که به مدت 6 ماه یا بیشتر ادامه داشته باشد، باعث ناراحتی قابل توجهی شود یا به کار، زندگی اجتماعی یا سایر زمینه های کلیدی فرد آسیب برساند
آنها همچنین ممکن است بخواهند سایر شرایط را رد کنند تا تشخیص دقیق تر باشد، مانند:
- اعتیاد به مواد
- یک اختلال شخصیت
- نگرانی واقعی در مورد یک مشکل سلامتی، چاقی، یا یک ویژگی فیزیکی، مانند سوختگی صورت
برای شرکت در تست اضطراب اجتماعی کلیک کنید
درمان اختلال اضطراب اجتماعی، درمان اضطراب اجتماعی
گزینه‌های درمانی مختلف می‌توانند به افراد در مدیریت علائم و غلبه بر اضطراب کمک کنند. با این حال، بدون درمان، اختلال فوبیای اجتماعی ممکن است در طول زندگی ادامه یابد؛ اگرچه ممکن است در زمان‌های خاصی بهتر یا بدتر شود. چندین گزینه درمانی می تواند به اختلال اضطراب اجتماعی کمک کند. اینکه یک درمان چقدر خوب کار می کند بین افراد متفاوت است. برخی از افراد تنها به یک نوع درمان نیاز دارند، اما برخی دیگر ممکن است به ترکیبی نیاز داشته باشند. دارو درمانی و روان درمانی معمولا بهترین پاسخدهی را در این اختلال دارد.
دارودرمانی
داروها می توانند به بهبود علائم شما کمک کنند و به شما در عملکرد روزانه خود کمک کنند. سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) چهار دارو را برای اختلال اضطراب اجتماعی تأیید کرده است:
- مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) شامل: پاروکستین (پاکسیل)، فلووکسامین و سرترالین (زولوفت)
- مهارکننده های انتخابی بازجذب نوراپی نفرین (SNRIs) شامل: ونلافاکسین (Effexor)
اگرچه اینها تنها داروهایی هستند که به طور خاص برای این بیماری تایید شده اند، اما سایر داروها مثل پروپانولول نیز ممکن است با موفقیت مورد استفاده قرار گیرند. SSRI ها و SNRI ها ممکن است چندین هفته طول بکشد تا اثر داشته باشند، اما پروپانولول یک داروی کوتاه اثر است که می توانید در صورت نیاز از آن استفاده کنید.
شما ممکن است با دوز کم شروع کنید و به تدریج نسخه خود را برای جلوگیری از عوارض جانبی افزایش دهید. اگر از یک دارو ناراضی هستید، پزشک ممکن است یک جایگزین ارائه دهد. پزشک مزایا و خطرات آن را توضیح می دهد و به شما کمک می کند تصمیم بگیرید کدام درمان برای شما مناسب است.
روان درمانی
روان درمانی به افراد کمک می کند تا تجربیات خود را درک کنند و روش های مقابله ای موثری را توسعه دهند. رویکردهای مختلفی برای درمان این اختلال وجود دارد. به طور مثال رفتار درمانی شناختی یا CBT روش های مختلف تفکر، رفتار و واکنش به موقعیت ها را به شما می آموزد تا به شما کمک کند کمتر احساس اضطراب و ترس کنید. CBT همچنین می تواند به شما در یادگیری و تمرین مهارت های اجتماعی کمک کند، که برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی بسیار مهم است.
یا مثلا گروه درمانی یا گروه حمایتی به شما کمک می کند مهارت ها و تکنیک های اجتماعی برای تعامل با افراد در محیط های اجتماعی را بیاموزید. کار در یک گروه به شما کمک می کند تا متوجه شوید که تنها نیستید و راه حل های عملی را ایفا کنید.
درمان اضطراب اجتماعی
خودیاری و خود آگاهی می‌تواند به کاهش اضطراب اجتماعی کمک کند و ممکن است قبل از امتحان سایر درمان‌ها، آن را اولین گام مفید بدانید. نکات زیر ممکن است کمک کند:
- سعی کنید بیشتر در مورد اضطراب خود یاد بگیرید، با فکر کردن یا نوشتن در مورد آنچه در ذهن شما می گذرد و نحوه رفتار شما در موقعیت های اجتماعی خاص
- برخی از تکنیک های تمدد اعصاب مانند تمرینات تنفسی برای استرس را امتحان کنید
- موقعیت‌های چالش برانگیز را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و روی احساس آرامش بیشتر با هر قسمت کار کنید
- سعی کنید به جای اینکه فقط بدترین ها را فرض کنید، بر آنچه هست تمرکز کنید نه چیزهایی که در ذهن شماست
نویسنده: یاسمن اکبرزاده، کارشناس ارشد روانشناسی بالینی
بازبینی: امین زندی، روانشناس بالینی
تهییه و انتشار وبلاگ : https://mantegh.me
