تمرکز کردن بر یک کار، بسیار شبیه به «متمرکز کردنِ نگاه» است. وقتی تصمیم میگیرید بر چیزی تمرکز کنید، ابتدا مغزتان تمام اطلاعات بصری را دریافت و پردازش میکند تا به شما بگوید که باید بر چه چیزی تمرکز کنید. این کار شبیه زمانی است که برای اولین بار، تابلوی نقاشی یا عکسی را میبینید. وقتی که تصویر واضحتر میشود، مغز شما بهسراغ جنبهای میرود که میخواهید به آن توجه کنید (فرایند بالا به پایین). وقتی به این نوعِ لذتبخش از تمرکز دست مییابید که در آن گذشت زمان را حس نمیکنید، درک شما از جهان اطراف تغییر میکند و توانایی بیشتری در نادیده گرفتن محرکهای بیرونی دارید.
چگونه تمرکز خود را از دست میدهیم؟
از دست دادن تمرکز، فرایندی طبیعی، مطلوب و تکاملیافته است که برای حفظ امنیت ما بهوجود آمده است. از بین رفتن تمرکز زمانی رخ میدهد که مغز چیزهایی میبیند که باید به آنها توجه کنید (فرایند پایین به بالا). تکامل موجب شده است که وقتی در اطراف خود با چیزی خطرناک یا جالب مواجه میشوید، تمرکز خود را از دست بدهید و به آن عامل توجه کنید.
به گفتهی گلوریا مارک (Gloria Mark)، استاد دانشگاه ارواین در کالیفرنیا، وقتی تمرکز خود را از دست میدهید، حداکثر ۲۵ دقیقه زمان لازم است تا دوباره بر کار اصلی خود تمرکز کنید (در برخی از بررسیها زمان بازیابی تمرکز ۵ دقیقه و در برخی دیگر ۱۵ دقیقه ذکر شده است). در هر صورت، از دست دادن تمرکز هزینههایی دارد. برای نمونه مشاغل اداری را در نظر بگیرید. کارمندان در ادارات بهطور میانگین، هر ۳ تا ۱۰ دقیقه تمرکز خود را از دست میدهند (البته در بررسیهای مختلف، اعداد متفاوتی مطرح شده است) ولی هیچ پژوهشی بهطور قطعی نشان نمیدهد که آیا با ایجاد وقفههای بیشتر، کیفیت کار کاهش مییابد یا خیر.
شاید تصور میکنید بیشترِ عواملی که موجب از دست رفتن تمرکز میشوند، عواملی بیرونی مانند همکاران، تماسهای تلفنی یا ایمیلها هستند، ولی براساس پژوهش انجامشده توسط گلوریا مارک، حدودا در ۴۴ درصد موارد، این خود ما هستیم که موجب از دست رفتن تمرکزمان میشویم!
ذهن انسان حداکثر تا ۲ ساعت میتواند بر هر کاری تمرکز کند (البته بعد از این مدت برای بازیابی نیروی خود به ۲۰ تا ۳۰ دقیقه استراحت نیاز دارد)، چرا از این پتانسیل خود استفاده نمیکنیم؟
به نظر شما چطور میتوانیم تمرکز خود را افزایش دهیم؟
افراد موفق چطور تمرکز خود را تقویت می کنند؟
در پست بعد به این دو موضوع می پردازیم