مطالعه چیست؟
مطالعه، فرآیند پیچیده است که خواننده پیامی را که به وسیله نویسنده رمزگذاری شده را با زبان تصویری نوشتاری بازسازی می کند.
در فرهنگ فارسی معین برای تعریف مطالعه این عبارت ها آمده است::
- به دقت نگریستن به چیزی برا وقوف به آن
- خواندن کتاب یا نوشته ای و فهمیدن آن
- نگرش در چیزی برای وقوف به آن
- قرائت نوشته ای برای درک آن
بنابراین مطالعه یعنی نگریستن و دقت نظر در چیزی برای فهمیدن و آگاهی یافتن از آن است. به همین دلیل مطالعه با نگرش، دقت، فهم و آگاهی همراه است. در تعریف دیگری گفته شده است: مطالعه روندی برای به کارگیری ذهن و دریافت اطلاعات است. که این فرآیند شامل خوب دیدن، خوب شنیدن و لمس کردن و چشیدن، تجربه کردن و جست و جوی پاسخ ها می باشد.
افرادی که 30 دقیقه در روز مطالعه می‌کنند، 2 سال بیشتر از افرادی که عادت به مطالعه ندارند، عمر خواهند کرد. چرا که استرس کمتر و آرامش بیشتری دارند و در کل سالم‌تر هستند.
تفاوت مطالعه با خواندن
مطالعه با خواندن متفاوت است.
مطالعه از ریشه طلع می باشد.
یعنی کاری را انجام دهید که درون شما روشن شود. یعنی وقتی متنی را می خوانید درباره آن تفکر و نتیجه گیری کنید.
خواندن از ریشه قرأ می آید.
خواندن کتاب، خواندن جزوه، درس خواندن و… این افعال در ادبیات ما وجود دارد. اما خواندن به معنی نگاه کردن به نوشته ای مکتوب و تلفظ کردن آن بدون تفکر عمیق درباره موضوع!
در نتیجه دروس های خود را نخوانید، مطالعه کنید!
دو عامل مهم موثر بر مطالعه
مکان مطالعه:
برای داشتن یک مطالعه خوب، مکان و جای ثابتی را برای خود انتخاب کنید. (بهتر این است که پشت میز بنشینید و مطالعه کنید.)
نور مکانی که در آن مطالعه می کنید بهتر است که از ترکیب دو رنگ زرد و سفید استفاده کنید تا چشم هایتان خسته نشود.
اگر با چراغ مطالعه استفاده می کنید، توجه داشته باشید که محیط پیرامونتان روشن باشد و فقط محیطی که در آن درس می خوانید روشن نباشد.
دمای اتاق باید حدود 25 درجه سانتیگراد باشد. (نباید احساس گرما یا سرمای زیادی داشته باشید، زیرا موجب خواب آلودگی یا حواس پرتی شما می شود.)
دکور اتاق هرچه ساده تر باشد بهتر است. (توجه داشته باشید که دکور اتاق خود را مرتب تغییر ندهید.)
وسایلی که موجب تداعی خاطره خاصی می شود در اتاقتان وجود نداشته باشد.
زمان مطالعه:
محدودیتی در زمان مطالعه وجود ندارد. هروقت راحت بودید مطالعه کنید یا درس بخوانید. اما سه زمان در یادگیری خیلی مهم است که ما به شما پیشنهاد می کنیم در این زمان ها مطالعه کنید.
اول صبح: به این دلیل که تازه از خواب بیدار شده اید و ذهنتان مطالب را به راحتی در خود نگه می دارد.
آخر شب: وقتی قبل از خواب مطالعه می کنید این کار آخرین کار شما می باشد. بنابراین ذهنتان منعِ بعدی ندارد و مطالب به راحتی از نیمکره راست (جایگاه حافظه کوتاه مدت) وارد نیمکره چپ (جایگاه حافظه بلند مدت) می شود. به همین دلیل یادگیری افزایش می یابد.
دو ساعت قبل از غروب آفتاب: در این زمان به دلیل کاهش اشعه خورشیدی، اختلال حواس کم می شود. از این سه زمان برای مطالعه کردن حتما استفاده کنید. اما زمان های دیگر را از دست ندهید.
فواید مطالعه موثر
1) مطالعه استرس را کم می کند
زمانی که استرس دارید ترجیح می دهید چه کارهایی انجام دهید؟ پیاده روی کنید؟ یا موسیقی گوش دهید؟ محققان دانشگاه ساسکس تحقیقاتی انجام داده اند که نشان داده مطالعه در مقایسه با موسیقی، پیاده روی و حتی قهوه بهترین روش برای غلبه به استرس است. افرادی که مورد آزمایش قرار گرفته بودند با مطالعه به مدت ۶ دقیقه توانسته بودند استرس خود را کاهش دهند.
2) مطالعه کارکرد مغز را تقویت می کند
ما انسان ها پس از مطالعه باهوش تر می شویم. چند روز پس از پایان کتاب مغز ما تغییرات مثبتی را نشان می دهد. دانشمندان دریافته اند که بهبود در کارکرد مغز به دلیل ارتباطات شدید در مغز و تغییرات عصبی است که در حافظه عضلانی ایجاد می شود.
3) مطالعه بی خوابی را درمان می کند
مطالعه یکی از موثرترین راه ها برای آرامش و آمادگی برای خواب می باشد. نور موبایل و تلویزیون به مغز می گویند که اکنون زمان بیدار شدن است در حالی که خواندن کتاب در نور کم تاثیر کاملا متفاوتی دارد زیرا مغز تشخیص می دهد که اکنون زمان استراحت است.
4) مطالعه به هدفمندی و غلبه بر مشکلات کمک می کند
هر چه بیشتر مطالعه کنیم بیشتر خودمان را در قالب قهرمانان کتاب ها می بینیم و مدل های رفتاری آن ها به زندگی خود منتقل می کنیم. این بدین معنی است که با دنبال کردن مثال های یک کتاب خوب انگیزه پیدا کردن عشق و رسیدن پیدا خواهید کرد.
5) مطالعه توانایی های حافظه و تفکر را تقویت می کند
هر زمان که مطالعه می کنید در واقع ذهن را تعلیم می دهید. وقتی با کلمات جدیدی مواجه می شوید مفهوم آن را کشف می کنید و در حافظه کوتاه مدت ذخیره می کنید. تحقیقات ثابت کرده اند که مطالعه، زوال را در قوه ادراک شخص کاهش می دهد.
6) مطالعه مهارت های نوشتن را تقویت می کند
هنگامی که مطالعه می کنید به طور ناخودآگاه روش نوشتاری نویسنده را تقلید می کنید. همان طور که موسیقی دان جوان تحت تاثیر ژانر خاصی قرار می گیرد، شیوه نویسندگی شما نیز تحت تاثیر کتاب هایی قرار می گیرد که مطالعه می کنید.
7) مطالعه دایره لغات را بالا می برد
هنگام مطالعه با کلماتی مواجه می شوید که به طور معمول به کار نمی برید. مطالعه نه تنها دایره لغات شما را بیشتر می کند بلکه دانش و ادبیات شما را نیز تقویت می کند.
8) مطالعه از شما یک سخنور خوب می سازد
هر چه بیشتر داستان بخوانید داستانگوی بهتری خواهید شد. کسانی که مدام در حال مطالعه هستند بهتر می دانند که چگونه اطلاعات زائد و غیرضروری را هنگام بازگویی داستان حذف کنند و چگونه بر روی تمام شنوندگان تاثیرگذار باشند. این افراد در کانون توجه قرار دارند.
برخی دیگر از فواید مطالعه موثر
- مسیرهای درست در زندگی رو پیدا می کنید.
- باعث تقویت حافظه می‌شود.
- خواب بهتری را تجربه خواهید کرد.
- علم و آگاهیتون افزایش پیدا می کند.
- جذاب تر و قابل اعتماد دیده می شوید.
- فن بیان شما تقویت می شود.
چطور اهل مطالعه شویم؟
- سعی کنید به منافع بی نظیر کتاب فکر کنید و خوبی هایش را برای خودتان یادآوری کنید.
- از کتاب های کوچک و با موضوعات دلخواه و مورد علاقه خود شروع کنید.
- مکان مطالعه را فضای دوست داشتنی، با طراوت، دنج و راحت درست کنید.
- نوع نوشته ای که بیشتر لذت می برید و نویسنده محبوب خود را پیدا کنید.
- عوامل حواس پرتی از جمله گوشی موبایل، تلویزیون و هرچه که باعث عدم تمرکز شما می شود را از خودتان دور کنید.
آیا روش مطالعه ما اشتباه است؟
به این مثال‌ها توجه کنید. اگر شما هم این عادات را دارید، بهتر است که با مطالعه این مقاله و یادگیری روش های مطالعه موثر ، شیوه مطالعه کردن خود را اصلاح کنید.
- اگر پس از ۱۰ دقیقه مطالعه، چشم هایتان خسته می شود و کتاب را کنار می‌گذارید، بدانید که شیوه مطالعه شما اشتباه است. مشکل از کتاب نیست.
- اگر پس از ۸ ساعت کار طاقت فرسا، در اوج خستگی شروع به خواندن یک کتاب می کنید، کارتان اشتباه است! شما فقط در ظاهر مطالعه می کنید، اما هیچ درکی از آن ندارید.
یکی از روش های موثر مطالعه، این است که در مکانی بسیار آرام، این کار را انجام دهیم. ما حتی همین مورد ساده را خیلی اوقات رعایت نمی کنیم. مثلا هنگامی که در یک پارک شلوغ هستیم یا روبروی تلویزیون نشستیم، شروع به کتاب خواندن می‌کنیم.
مثالهایی که در بالا به آنها اشاره کردیم، تنها بخشی از عادت های غلط مطالعه بود که ما هنچنان در حال استفاده از آنها هستیم. با خواندن ادامه این مقاله و یادگیری روش های مطالعه موثر، می توانید این روش های غلط را به طور کلی فراموش کنید.
فقط یادتان باشد که ما به همه محتوای کتاب نیازی نداریم. تنها بخش ها و نکات مهم و حیاتی را احتیاج داریم! با یک یا دوبار مرور، کلیه مطالب را در ذهن خود تثبیت می کنید و از فراموشی اطلاعات نیز جلوگیری می کنید.
