فانوس جادویی زمان (فرهنگ معاصر) رقعی شومیز

مارسل پروست با نام کامل والنتین لویی ژرژ اوژن مارسل پروست، زاده ی 10 ژوئن 1871، درگذشته ی 18 نوامبر 1922، نویسنده و مقاله نویس فرانسوی است. او به دلیل نگارش اثر عظیمش با عنوان در جستجوی زمان از دست رفته، یکی از بزرگ ترین نویسندگان تاریخ ادبیات قلمداد می شود.در سال 1892 فعالیت های ادبی جدی پروست آغاز شد و او همکاریش را با نشریه ی لو بانکه شروع کرد. در این نشریه 1۵ مقاله از پروست چاپ شد که بعدها در کتاب خوشی ها و روزها دوباره منتشر شد. در سال 189۶ رمان بی اعتنای وی در نشریه ی زندگی معاصر چاپ شد. همچنین ۴ شعر از او که رنالدو آن برای آن ها آهنگ ساخته بود، نیز به چاپ رسید. در 13 ژوئن همان سال، چاپ کتاب خوشی ها و روزهای وی با مقدمه ی آناتول فرانس و تصاویر مادلن لومر منتشر شد.پروست از کودکی بیمار بود و سلامتی شکننده ای داشت. او در سال 1880 برای نخستین بار دچار حمله ی بیماری آسم شد. سرانجام در میانه ی اکتبر سال 1922 به برونشیت دچار شد و روز هجدهم نوامبر جان سپرد. او در گورستان پرلاشز به خاک سپرده شده است. پس از مرگ پروست، در سال 1923، اسیر در دو جلد، در سال 1925، گریخته در دو جلد، در سال 1927، زمان بازیافته در دو جلد، در سال 1952، رمان ژان سنتوی در دو جلد و در سال 1954 اثر ناتمام ضد سنت بوو به چاپ رسید.

هندشناس و نویسنده و شاعر ایرانی قرن چهاردهم بود؛ که به دو زبان فارسی و فرانسوی آثاری از او باقی است. بیشتر نوشته های شایگان به زبان فرانسوی و در حوزه فلسفه تطبیقی است. نوشته های فرانسوی وی در کتاب های درسی فرانسه چاپ می شود.

 در کودکی خیلی زود با دخترها ایاق می شد و در عاشق شدن ید طولانی داشت. در سال 1889 داوطلبانه به خدمت نظام رفت، البته به علت بیماری از بسیاری از تکالیف نظامی معاف شد، ولی با جدیت وظایفش را انجام می داد و سخت مجذوب فنون جنگی شده بود. عشق اصلی پروست اما ادبیات بود و از همان نوجوانی تصمیم گرفت فعالیت های حرفه ای اش را در این رشته متمرکز سازد.

 پروست، رمان عظیم جستجو را با روایت یک خواب آغاز می کند، خوابی که گویا عصاره حکایت طی طریقی را در خود نهفته دارد. «جستجو»ی راوی داستان از همان سطور نخست کتاب، با بیدارشدن وی در نیمه های شب و تقلایش برای یافتن پاسخ این پرسش که در کدامین لحظه از زندگی اش، و در کجاست، حتی کیست، آغاز می شود، کاوش و جستجویی که هفت جلد ادامه می یابد و جزئیاتش به تفصیل گشوده می شود تا آنکه سرانجام در آخر، راوی موفق می شود چیزی را بازیابد که از دستش رفته یا به بیانی گویاتر گمش کرده بوده است: «زمان گم شده» را.

 در نقطه پایانی سیر و سلوک، راوی به این نتیجه می رسد که اثرش را باید با استفاده از زندگی گذشته اش بیافریند، یعنی با استفاده از موادی که یک عمر تجربه کرده و گرد آورده است. اینجاست که به مدد احیای خاطره، می تواند تجاربش را به تاملات، قوانین روان شناختی، نوشتار، اثر هنری، استحاله دهد. چنین است که رمان جستجو، بزرگ ترین رمان خاطره لقب گرفته است.

 ناباکوف با عطف به مسئله تنوع داستان های برآمده از نگاهی منفرد، پروست را در برابر جویس قرار می دهد: جویس نخست شخصیت داستانش را به صورت کامل و مطلق استوار می سازد و بعد به هزاران قطعه تکثیرش می کند، ولی پروست هرگز صورت مطلقی برای یک شخصیت قائل نیست، بلکه صرفا به شناسایی تطبیقی و مقایسه ای از زاویه منشورها و بازتاب ها توسل می جوید.

 هنر راستین نه از دل شادکامی و تفرج و روشنایی، که از اعماق تاریکی و سکوت برمی آید. راوی به این نتیجه می رسد که اثرش را باید براساس زندگی گذشته اش بیافریند و بنابراین تمامی آن خان های مبتذلی که گذر از آنها را عبث یافته بود، اینک به مصالح ساخت اثرش تبدیل می شوند. تجاربی متشکل از ماده ای ناخالص تر، اما حاوی احساس هایی ارزشمند که جوهر مشترک حس های گذشته و حال را از ورای زمان به ارمغان می آورند. خوشی های مبتذل محفلی، کاهلی و سستی، مهربانی و رنج عشق، همگی همچون دانه هایی کوچک، نهال شکوفایی هنر راوی را در خود می پرورانده اند.