مردم نیامده اند - سفرنامه ی خراسان میرزا مهدی بدایع نگار - لاهوتی (چشمه) رقعی شومیز

نام کتاب: مردم نیامده اند

به كوشش و تصحيح: فرشید گندم کار

ناشر: چشمه

گردآورنده: فرشید گندم کار

صبح تا دو ساعت از آفتاب بالا آمده منتظر شدیم صاحب گاری بیاید، نیامد. راه افتادیم نیم فرسنگ که رفتیم از عقب آمد، دو نفر باز سرنشین آورده بود. در گاری دوازده نفر شدیم؛ خیلی اوقات مان تلخ شد، چون جا تنگ بود. ایران که کارش تحت قانون نیست، «السفر کالسقر» مال مسافرین ایران است، خداوند ذلت اهل ایران را خواسته مگر ان شاء الله این سلطنت که مشروطه شده است متدرجا خوب شود و بنی نوع ما بعدها آسوده باشند.
- از متن کتاب -
میرزا مهدی خان بدایع نگار، ملقب به لاهوتی، شاعر و ادیب دوران قاجار و از رجال طرفدار مشروطیت است. بدایع نگار سفرنامه خود را در پرالتهاب ترین لحظه مشروطه نوشته است؛ درست زمانی که گمان می رفت آزادیخواهان در دوگانه ای استبداد و آزادی مملکت را به مستبدین واگذار کنند و سال ها تلاش و مبارزه در راه قانونمند کردن کشور با بمباران مجلس شورای ملی به هدر رود. از این نظر سفرنامه بدایع نگار دارای اطلاعات ارزشمندی درباره شهرها و اوضاع اقتصادی - اجتماعی آن دوران است. به علاوه گزارش های دست اولی از رجال سیاسی معاصرش می دهد که در مورد برخی از آنها اطلاعات اندکی وجود دارد.