الفاظ و اشیا - باستان شناسی علوم انسانی (ماهی) رقعی شومیز

پل میشل فوکو، زاده ی ۱۵ اکتبر ۱۹۲۶ و درگذشته ی ۲۴ ژوئن ۱۹۸۴، فیلسوف، تاریخ دان و متفکر معاصر فرانسوی و واضع اصطلاح «انسان گرایی ضد اومانیستی» است.وی، فرزند «آن مالاپار» و جراح متمول «پل فوکو» بود که در ۱۵ اکتبر ۱۹۲۶ در ناحیه سنت موار پواتیه فرانسه به دنیا آمد. بعدها اسم خود را به میشل فوکو تغییر داد. او صاحب کرسی «تاریخ نظام های فکری» در کالج دو فرانس بود و در دانشگاه ایالتی نیویورک در بوفالو و دانشگاه کالیفرنیا، برکلی تدریس کرد.به خاطر نظریات عمیق و دیدگاه انقلابی درباره ی جامعه، سیاست و تاریخ از سرشناس ترین متفکران قرن بیستم محسوب می شود. همچنین فوکو جزو رهبران نظری پساساختارگرایی محسوب می شود، هر چند از آن ها فاصله گرفته و در مصاحبه ای که بعدها از آن برائت جست، به صراحت خود را نیچه گرا نامیده است.شهرت فوکو در آن است که او نخستین کسی است که از فرضیه ی روشنگری درباره ی عینی بودن شناخت خلع ید کرده است. فوکو عنوان کرد که زبان، حقیقت جهان را بیان نمی کند بلکه بازتابی از تجربه ی شخصی فرد است.او در مطالعات انسان شناختی خود مطرح می کند که میان استفاده از زبان و قدرت، نوعی همبستگی وجود دارد، به گونه ای که زبان برای قدرتمندان و صاحبان امتیاز جنبه ی ابزاری دارد و در حفظ و حمایت از پایگاه اجتماعی-سیاسی آنها عمل می کند.نزد فوکو، وظیفه ی هرمنوتیک خلع از قدرت نهفته در ورای متنی است که می خوانیم. در نتیجه، او نسبت به مضبوطات و اسناد تاریخی از آن دست که عرضه می شوند، چنین نظر دارد که همه ذهنی و تحریف شده اند و در واقع جهان بینی نویسنده و خواننده را بازتاب می کنند. رخدادهای تاریخی ای که ما ضبط می کنیم، آن هایی است که در واقع با میل ما به قدرت تناسب دارند.از مشهورترین آثار وی، می توان به نظم اشیا، نظم گفتمان، دیرینه شناسی دانش، مراقبت و تنبیه، پیدایش کلینیک، تاریخ جنون و تاریخ جنسیت اشاره کرد. همچنین، مجموعه ی چند جلدی درس گفتارهای میشل فوکو در کلژدوفرانس نیز از سوی انتشارات گالیمار منتشر شده است. این درس ها طی سال های اواخر دهه ی ۱۹۷۰ و دهه ی ۱۹۸۰ ارائه شده اند. از جمله این درس گفتارها می توان به باید از جامعه دفاع کرد و تولد زیست/ سیاست اشاره کرد. برخی از این آثار به فارسی ترجمه شده اند.